DENEY......VE OYUNLAR |
|
||||
|
MADDE
Saf Maddelerin Daha Basit Maddelere Ayrılması Malzemeler:
Şekeri deney tüpüne koyun. Tüp maşası ile tuttuğunuz tüpü ispirto ocağının ateşine tutunuz. Kısa bir zaman sonra şeker eridi, kaynayıp hareketsiz hale geldi. Beyaz şekerin rengi siyah oldu. Çözeltileri Deriştirme ve Seyreltme Malzemeler:
İspirto ocağını sacayağının altına yerleştirin. Tuzlu su karışımını metal kabın içinde ısıtın. Su buharlaştıktan sonra karışımın yine tadına bakın. Daha fazla tuzlandığını göreceksiniz. Çünkü suyun bir kısmı buharlaştı, böylece tuz miktarı arttı. Böylece bu çözetiyi deriştirmişolduk. KARIŞIK MADDELERİN AYRILMASI Eleme Nohut ve un karışımını, bir elekte elersek ne gözleriz? Nohut eleğin üzerinde kalır, un ise eleğin altına geçer. Süzme Bir bardak su içine bir miktar toprak atıp karıştıralım. Oluşan toprak-su karışımını, bir huni içindeki süzgeç kağıdından geçirdiğimizde toprağın süzgeç kağıdı üzerinde kaldığını görürüz. Su ise süzgeç kağıdının alt tarafına geçer. Böylece su ile toprak birbirinden ayrılır. Süzme yoluyla sıvı maddelere karışmış katı maddeler ayrılır. Bardağa çay koyarken süzgeç kullanırız. Çay yaprakları süzgecin üzerinde kalır. Yüzdürme Demir tozu ve tahta talaşını karıştırıp elde ettiğimiz karışımı su içine atarsak ne gözleriz? Hangi madde dibe çöktü? Su üstünde kalan madde hangisidir? Demir, ağır olduğu için dipte; talaş hafif olduğu için suyun üzerinde toplanır. Böylece demir ve talaş birbirinden ayrılır. Çiftçiler harmandan kaldırdıkları buğdayı yıkarken bu yöntemi kullanırlar. Buğdayın yıkanması sırsında saman gibi hafif maddeler yüze çıkar. Taş, kum gibi ağır maddeler dibe çöker. Dinlendirme Yarım bardak su içine bir miktar tebeşir tozu atıp karıştıralım. Oluşan karışımın görüntüsü nasıldır? Bu karışımı bir müddet bekletirsek ne görürüz? Oluşan karışımın rengi bulanıktır. Tebeşir tozu taneleri su içinde gözle görülebilir. Bir süre beklersek tebeşir tozalrının dip tarafta toplandığını görürüz. İçme ve kullanma suları, su şebekesine verilmeden önce süzme ve dinlendirmr işlemlerinden geçirilir. Böylece suya karışmış bazı maddelerin sudan ayrılması sağlanmış olur. Çözme - Kristallendirme Cam bir kaptaki sıcak su içine 8 - 10 kaşık yemek tuzu atıp karıştıralım. Tuz, su içinde çözünür. Bu çözelti soğuduktan sonra içerisine kalınca bir pamuk ipliği sarkıtalım. Kabın üzerini bir tülbentle kapatalım. Bir süre sonra ipliğin üzerinde tuz kristallerinin oluştuğunu görürüz. Evlerimizdeki reçeller de uzun süre bekletilirse, reçelin içinde şeker kristallerinin oluştuğu gözlenir. Tuzlalarda tuz elde edilirken bu işlem kullanılır Mıknatıs ile Ayırma Demir tozun ile ince kumu karıştıralım. Oluşan karışıma bir mıknatıs yaklaştırırsak ne gözleriz ? Mıknatıs demir tozlarını çeker, kum tanelerini çekmez.Böylece demir tozu ile kum taneleri birbirinden ayrılmış olur. Elektrik ile Ayırma Cam bir küvete saf su dolduralım. İki kaşık yemek tuzunu, suya ilave edip karıştıralım.Böylece suyu iletken hale getirmiş olduk. Deney tüplerini de aynı su ile doldurup, cam küvetin içine ters çevirelim ve destekle tuturalım.Pilin (+) ve (-) kutuplarına bağladığımız kabloların uçlarına çelik elektrotları bağlayalım. Elektrotları, deney tüplerinin içine girecek şekilde yerleştirelim. Devreden elektrik akımı geçince, tüplerde gaz kabarcıkları birikir.Tüpün birindeki gaz oksijen , diğerindeki hidrojendir. Bu yöntem kaplamacılıkta çok kullanılır. Damıtma
HAM PETROLÜN DAMITILMASI Petrol, denizlerin dibinde ve bataklıklarda, ölü hayvan ve bitki kalıntılarından oluşur. Sondajlarla çıkarlan ham petrol, sudan hafif, koyu renkli ve yapışkan bir sıvıdır. Ham petrol çok sayıda uçucu maddenin bir karışımıdır (Benzin, gaz yağı, mazot vb.) Ham petrol rafinerilere götürülür. Burada ayrımsal damıtma kulelerine konur. Alt tarafından ısıtılan petrol, çeşitli sıcaklıklarda kaynayan ürünlerine ayrılır. Bu işleme "Ayrımsal Damıtma" denir. Petrol ürünleri sırasıyla; Petrol gazları, benzin, gaz yağı, mazot, fuel oil, makine yağları ve asfalttır. Petrol gazları sıvılaştırılarak çelik tüplere konur ve yakıt olarak evlerde kullanılır. Buna tüp gaz da denir. Benzin ve mazot motorlu araçlarda akaryakıt olarak kullanılır. Gaz yağı gaz lambalarında, gaz sobalarında ve banyo şofbenlerinde; fuel oil, büyük binaların ısıtılmasında, kalorifer yakıtı olarak kullanılır. Asfalt ise yol yapımlarında kullanılır. ENERJİ
SES Sesin Oluşumu
Araç-Gereç: İnce bir çelik tel (lastik de olabilir), tahta, çivi. Bir tahta üzerine çakılan iki çivi arasına ince bir teli veya lastiği gergin olarak bağlayınız. Teli ortasından tutarak denge durumundan yukarı doğru ayırıp bırakınız. Telin titreştiğini gördünüz mü? Gergin tel titreştiği süre ses oluşturur. Ses Boşlukta Yayılır mı? Araç-Gereç: Masa saati, hava boşaltma tulumbası, fanus, üç ayak. Aşağıdaki şekle bakarak düzeneği hazırlayınız. Saati ayarlayarak çaldırınız. Bu durumda saatin sesinin işitildiğine dikkat ediniz. Fanusun havasını boşaltınız. Yeteri kadar hava boşalttığımız zaman saatin sesini işitemeyiz. Bu deney sesin boşlukta yayılmadığını gösterir. Ses dalgalarının yayılabilmesi için mutlaka katı, sıvı veya gaz bir ortama ihtiyaç vardır. Ses
Dalgalar Halinde Yayılır
|
|